نمود گزاره های عرفانی در کلیله و دمنه

Authors
abstract

چکیده: قرن پنج تا هفت در تاریخ ادب فارسی یکی از پربارترین دوران در زمینۀ نگارش آثاری با زمینه یا صبغۀ غالب عرفانی است. میانه همین دوران، یعنی قرن ششم نیز سرآغاز پیدایش نثر مزیّن و متکلّف فارسی یا همان نثر مصنوع است که با فعّالیّت نصرالله منشی و با نگارش کلیله و دمنه، صورت رسمی به خود گرفت. نکته ای که ذهن خواننده را به خود معطوف می­سازد این است که با توجّه به رواج روحیه عرفان­گرایی در این دوره و با در نظر گرفتن این مطلب که داستان­های کلیله و دمنه - هرچند از زبان حیوانات بیان می شود؛ امّا در حقیقت بیانگر اعمال، کنش­ها و واکنش­های آدمیان در رویارویی با عرصه­های مختلف زندگی سیاسی و اجتماعی است - آیا کاملاً از تأثیر اندیشه­های عرفانی برکنار مانده و یا به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از آن متأثّر شده است؟ حاصل این پژوهش نشان­دهنده آن است که به دلیل معاصر بودن این نویسنده با دوران شروع نظم عرفانی و آشنایی او با ادبیّات نظم و نثر صوفیانه، اثر داستانی وی از تأثیر افکار عارفانه و دینی برکنار نمانده و به خصوص تمایل به نفی دنیا و گرایش به آخرت، اندیشۀ غالب بر تفکّر وی بوده و در جای­جای کلیله به بهانه­های مختلف مجال ظهور و بروز یافته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نمود گزاره‌های عرفانی در کلیله و دمنه

چکیده: قرن پنج تا هفت در تاریخ ادب فارسی یکی از پربارترین دوران در زمینۀ نگارش آثاری با زمینه یا صبغۀ غالب عرفانی است. میانة همین دوران، یعنی قرن ششم نیز سرآغاز پیدایش نثر مزیّن و متکلّف فارسی یا همان نثر مصنوع است که با فعّالیّت نصرالله منشی و با نگارش کلیله و دمنه، صورت رسمی به خود گرفت. نکته‌ای که ذهن خواننده را به خود معطوف می­سازد این است که با توجّه به رواج روحیة عرفان­گرایی در این دوره و با ...

full text

عمل‌گرایی (پراگماتیسم) در کلیله و دمنه

پراگماتیسم مکتبی فلسفی است که ضمن اینکه اصالت را به عمل می‌دهد، به امور واقع توجّه کرده، سعی می‌کند که مصلحت را در نظر بگیرد و نیز به هیچ‌ گونه مطلق‌گرایی در باب نظریّه‌ها معتقد نیست و حقیقت را امری نسبی می‌داند. عقاید و نظریّه‌ها را ابزاری برای رسیدن به هدف می‌داند که کارآیی آنها در جریان تجربه مشخّص می‌شود. از بنیان‌گذاراناین مکتب، پیرس، جیمز و دیویی را می‌توان نام برد. در این پژوهش، ابتدا پیشینه...

full text

بررسی اخلاق مدیریتی در کلیله و دمنه

کلیله و دمنه کتابی است که در قرن ششم نوشته شده و اصول و قوانین حکومتی و اخلاقی را توأمان در قالب حکایت تبیین کرده­است. این اثر علاوه بر جنبه­های ادبی، آموزه­های اخلاقی و مدیریتی بی­شماری دارد. نصرالله منشی به بسیاری از اصول اخلاق مدیریتی اشاره کرده است که با بررسی و به کارگیری آن می­توان بسیار استفاده­کرد. از میان این اصول اخلاقی- مدیریتی، ده اصل بسیار چشم­نواز است. این اصول به این قرارند: برقر...

full text

سیماى زن در کلیله و دمنه

اگر نظرى گذرا به درون‏مایه آثار کهن ادب فارسى، به‏ویژه کتاب "کلیله و دمنه بهرامشاهى" بیفکنیم، ملاحظه خواهیم‏کرد که على‏رغم توجّهى که اسلام به زن مبذول داشته و با عقاید و اندیشه‏هاى خرافى عصر جاهلیت مبارزه کرده‏است، متأسّفانه پس از گذشت قرن‏ها از نزول "قرآن"، در این متون، نوعى بدبینى افراطى و غیر منصفانه نسبت به زنان مشاهده مى‏شود. ولى گاه على‏رغم این بدبینى، درونمایه برخى حکایات، گویاى نگرشى مثبت...

full text

بررسی اخلاق مدیریتی در کلیله و دمنه

کلیله و دمنه کتابی است که در قرن ششم نوشته شده و اصول و قوانین حکومتی و اخلاقی را توأمان در قالب حکایت تبیین کرده­است. این اثر علاوه بر جنبه­های ادبی، آموزه­های اخلاقی و مدیریتی بی­شماری دارد. نصرالله منشی به بسیاری از اصول اخلاق مدیریتی اشاره کرده است که با بررسی و به کارگیری آن می­توان بسیار استفاده­کرد. از میان این اصول اخلاقی- مدیریتی، ده اصل بسیار چشم­نواز است. این اصول به این قرارند: برقر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه ادبیات داستانی سابق

جلد ۱، شماره ۴، صفحات ۹۹-۱۱۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023